• «روح نمی‌تواند در زندگی پرسرعت امروزی رشد کند زیرا تحت تأثیر چیزی قرار گرفتن، فکر کردن به آن و درک کردن و درنتیجه رشد کردن، به زمان نیاز دارد.» توماس مور

محمد عبدالسلام؛ دانشمندی که نیروها و فیزیکدانان را وحدت بخشید

زمان تقریبی مطالعه: ۶ دقیقه در یک قرن اخیر، وحدت‌بخشی نیروهای بنیادی طبیعت یکی از بزرگ‌ترین رویاهای فیزیکدانان بوده است. اینشتین سی سال آخر عمر خود را صرف چنین هدفی کرد و ناکام ماند. در دهۀ هفتاد میلادی سه فیزیکدان نظری موفق شدند با ترکیب دو نیرو از چهار نیروی بنیادی گام مهمی در جهت…

ادامه مطلب

خیام؛ پیشگامِ کشفیات ریاضیِ دکارت، پاسکال و نیوتن

خیام

زمان تقریبی مطالعه: ۸ دقیقه   شاید در متون ریاضی به نام‌هایی چون «چهارضلعی خیام-ساکری»، «مثلث خیام-پاسکال» و «دو جمله‌ای خیام-نیوتن» برخورد کرده باشید و شاید این سؤال به ذهنتان خطور کرده باشد که به چه دلیلی نام خیام در کنار ریاضیدانان و دانشمندانی که چندین قرن پس از او می‌زیسته‌اند؛ قرار گرفته است؟ و…

ادامه مطلب

چگونه بازی با یک بشقاب منجر به دریافت جایزه نوبل شد؟

زمان تقریبی مطالعه: ۸ دقیقه در ۱۹۱۸، دو سال پس از ارائه نظریه نسبیت عام توسط انیشتین، مهاجری روسی به نام ملویل آرتور فاینمن در شهرک فار راک اِوی (Far Rockaway) در حومۀ نزدیک به دریای نیویورک، چشم‌به‌راه تولد اولین فرزند خود بود. او که خود به دلیل فقدان امکانات نتوانسته بود آموزش رسمی ببیند،…

ادامه مطلب

کشف های تصادفی در علم : از دانشمند غوطه‌ور تا زنده کردن مردگان

زمان تقریبی مطالعه: ۸ دقیقه سیری در تاریخ علم و رواشناسی کشف و ابداع علمی نشان می‌دهد که خلاقیت‌های علمی به شیوه‌های گوناگونی روی‌داده‌اند. در این مطلب به هفت موردی پرداختم که شانس و تصادف، ذهنی خلاق و آماده را به کشفی ارزشمند رهنمون شده است. این مثال‌ها نشان می‌دهد که عوامل متعدد و پیش‌بینی‌ناپذیری…

ادامه مطلب

دانشمند اصیل: منش و شخصیت علمی اسطورۀ ریاضی مریم میرزاخانی

زمان تقریبی مطالعه: ۷ دقیقه دانشمند اصیل کیست؟ آیا یک زن هم می‌تواند دانشمندی اصیل باشد؟ نگاهی به تاریخ علم نشان می‌دهد که مردان، احتمالا به دلیل امتیازات اجتماعی‌شان، به نسبت توفیق بیشتری در فتح قله‌های علم و دانش داشته‌اند اما گاه نیز زنانی، علیرغم تمام تبعیض‌ها و محدودیت‌ها، توانسته‌اند بر اوج دانش بشری برآیند…

ادامه مطلب