• «وقتی دری بسته می‌شود، دری دیگر باز می‌شود؛ ولی ما آن‌قدر با تاسف به درهای بسته نگاه می‌کنیم که از درهای باز شده غافل می‌مانیم.» الکساندر گراهام بل

تاریخ معرفت‌شناختی علوم و کارکردهای آن در آموزش علم

زمان تقریبی مطالعه: ۱۴ دقیقه   «تاریخ معرفت‌شناختی علم» را می‌توان رویکردی خاص در «تاریخ علم» به شمار آورد. برای روشن شدن مفهوم و اهمیت این نوع تاریخ در آموزش علوم لازم است که نگاهی به تاریخچه استفاده از تاریخ علم در آموزش علم داشته باشیم. تاریخ علم، مشخصاً با انتشار کتاب ساختار انقلاب‌های علمی[۱]…

ادامه مطلب

زیباشناسی علم: علم به مثابه هنر و دانشمند به مثابه هنرمند

زمان تقریبی مطالعه: ۵ دقیقه عموماً تصور بر این است که شکاف بزرگی میان هنر و علم و بین هنرمند و دانشمند وجود دارد. اما حقیقت این است که «علم و هنری که به درجات عالی تکامل رسیده باشند، از نظر روان‌شناسی و دیگر جنبه‌ها بسیار به هم نزدیک‌اند» (فرای، ۱۳۶۳، ص ۱۰). بررسی‌های تجربی…

ادامه مطلب

علم و اسطوره

زمان تقریبی مطالعه: ۱۰ دقیقه علم چه نسبتی با اسطوره دارد؟ آیا علم از دل اسطوره‌های کهن برآمده است؟ آیا علم جهان را اسطوره‌زدایی کرده است یا خود اسطوره‌ای مدرن است؟ میتوس و لوگوس اسطوره در زبان‌های اروپایی معادل میت[۱] می‌باشد که از واژه‌ی یونانی میتوس[۲] اخذ شده است. میتوس، نخست در زبان هومر و…

ادامه مطلب

نقش تخیل و دانش در تولید ثروت در هزاره سوم

زمان تقریبی مطالعه: ۴ دقیقه نقش تخیل و دانش در تولید ثروت هر روز محوری تر می شود اما در گذشته قدرت فیزیکی از اهمیت اساسی برخوردار بوده است. هرکول قهرمان اسطوره‌ای یونان بود. او سمبل قدرت فیزیکی و همچنین شجاعت محسوب می‌شد. در اسطوره‌ها آمده که هنگامی که در گهواره بود دو مار را…

ادامه مطلب

نقش تخیل و خلاقیت در آموزش علم

زمان تقریبی مطالعه: ۴ دقیقه نقش تخیل در علم چیست؟ آیا میان تخیل شاعر و دانشمند تفاوتی اساسی وجود دارد؟ میجلی  در پاسخ به این سؤال­ها نمونه جالبی را طرح می­کند؛ اینکه شعر یک فیلسوف یونانی به نام لوکرتیوس که در آن به شرح نظریه اتمیستی خود از ماهیت جهان پرداخته است، چگونه بر بنیان‌های…

ادامه مطلب

ساعت نبوغ و آموزش علم علاقه‌ محور

زمان تقریبی مطالعه: ۴ دقیقه با توجه به اهمیت و سیطره‌ای که علم در زندگی شخصی و اجتماعی امروز بشر یافته‌ است و اهمیت آن در پیشرفت فناورانه و رشد و توسعه اقتصادی، آموزش علوم طبیعی بخشی محوری از تعلیم‌وتربیت رسمی  هر کشوری محسوب می‌شود. در میان عوامل مختلف مؤثر در آموزش علوم، «علاقه» دانش‌آموزان،…

ادامه مطلب

دانشمند اصیل: منش و شخصیت علمی اسطورۀ ریاضی مریم میرزاخانی

زمان تقریبی مطالعه: ۷ دقیقه دانشمند اصیل کیست؟ آیا یک زن هم می‌تواند دانشمندی اصیل باشد؟ نگاهی به تاریخ علم نشان می‌دهد که مردان، احتمالا به دلیل امتیازات اجتماعی‌شان، به نسبت توفیق بیشتری در فتح قله‌های علم و دانش داشته‌اند اما گاه نیز زنانی، علیرغم تمام تبعیض‌ها و محدودیت‌ها، توانسته‌اند بر اوج دانش بشری برآیند…

ادامه مطلب