• «شگفتا،آنان که از ترس سفر، کمال یافتن را خوار می‌شمارند، به هیج جا نمی رسند. اما آنانی که دشواری سفر را به امید کمال یافتن نادیده می‌انگارند، در دمی به همه جا می‌‌رسند.» ریچارد باخ

چگونه بازی با یک بشقاب منجر به دریافت جایزه نوبل شد؟

زمان تقریبی مطالعه: ۸ دقیقه در ۱۹۱۸، دو سال پس از ارائه نظریه نسبیت عام توسط انیشتین، مهاجری روسی به نام ملویل آرتور فاینمن در شهرک فار راک اِوی (Far Rockaway) در حومۀ نزدیک به دریای نیویورک، چشم‌به‌راه تولد اولین فرزند خود بود. او که خود به دلیل فقدان امکانات نتوانسته بود آموزش رسمی ببیند،…

ادامه مطلب

تجربه نزدیک به مرگ و روایت‌هایی از تجربه‌کنندگان آن

زمان تقریبی مطالعه: ۱۳ دقیقه مرگ و آنچه پس از آن اتفاق می‌افتد همیشه برای بشر سوالی اساسی بوده است. با اینکه بیشتر ادیان و مذاهب از تداوم حیات پس از مرگ در جهانی دیگر خبر داده‌اند اما اکثر شواهد در مورد پدیده مردن و حوادث پس از آن به افسانه‌ها، داستان‌ها و حکایات واسطه‌های…

ادامه مطلب

زندگی مدرن و معنای گمشده: راهکارهایی برای معنادار ساختن زندگی

زمان تقریبی مطالعه: ۹ دقیقه آیا زندگی و اقتصاد مدرن، انسان‌ها را به مصرف‌کننده‌های صرف بدل کرده است؟ آیا همه روزه خلا معنوی بیشتری را در زندگی خود احساس می‌کنید؟ برای اکثر انسان‌ها، باورهای مذهبی بستری برای یافتن معنای زندگی‌شان است. اما معمولا انتخاب مذهب، جنبه‌ای مادرزادی دارد و کمتر کسی پس از تحقیق و…

ادامه مطلب

این سه معلم: ارسطو، فارابی، میرداماد

زمان تقریبی مطالعه: ۷ دقیقه شاید عجیب باشد که از میان هزاران دانشمند، فیلسوف و متفکر در طول تاریخ چرا فقط سه نفر به‌ عنوان «معلم» ملقب شده‌اند. ارسطو به‌عنوان معلم اول، فارابی به‌عنوان معلم ثانی و میرداماد به‌عنوان معلم ثالث شناخته می‌شود. چرا دو نفر از این سه نفر ایرانی هستند؟ ارسطوی یونانی و…

ادامه مطلب

گاستون باشلار؛ فیلسوف علم و تخیل

زمان تقریبی مطالعه: ۱۱ دقیقه «انسانی نامتعارف، با زندگی‌ای نامتعارف و اندیشه‌ای نامتعارف‌تر».* این توصیفی است که یکی از همکاران دانشگاهی باشلار در سوربُن، اتین ژیلسون[۱]، از وی ارائه می‌دهد.[۲]** از اداره پست تا دانشگاه سوربن گاستون باشلار، در سال ۱۸۸۴ م. در روستای بار- سور- اوب[۳] در فرانسه به دنیا آمد و در سال…

ادامه مطلب

چه باشد آنچه خوانندش تخیل

زمان تقریبی مطالعه: ۲۹ دقیقه تخیل[۱] در لغت به معنی خیال‌کردن، خیال‌بستن و پنداشتن است.* برای تخیل در فلسفه، روانشناسی و ادبیات، تعریف‌های متفاوت و گوناگونی قائل شده‌اند.[۲]** تخیل، به گسترۀ وسیعی از فرآیندهای روانی اطلاق گردیده که از جمله آنها می‌توان به این موارد اشاره کرد: «۱-توانایی تفکر در مورد چیزی که در حال…

ادامه مطلب

علم، شعر، تخیل

زمان تقریبی مطالعه: ۴ دقیقه علم ساختۀ انسان است. این حقیقتی بدیهی است که غالباً فراموش می‌شود و تذکر آن در اینجا به امید کاستن فاصله میان دو فرهنگ، میان علم و هنر، است. ورنر هایزنبرگ شاید، علم در جهان امروز، ایدئولوژیِ مسلط باشد. سودبخشی آن در کاربست تکنولوژیک، سیمای جهان و زندگی بشر را…

ادامه مطلب

کشف های تصادفی در علم : از دانشمند غوطه‌ور تا زنده کردن مردگان

زمان تقریبی مطالعه: ۸ دقیقه سیری در تاریخ علم و رواشناسی کشف و ابداع علمی نشان می‌دهد که خلاقیت‌های علمی به شیوه‌های گوناگونی روی‌داده‌اند. در این مطلب به هفت موردی پرداختم که شانس و تصادف، ذهنی خلاق و آماده را به کشفی ارزشمند رهنمون شده است. این مثال‌ها نشان می‌دهد که عوامل متعدد و پیش‌بینی‌ناپذیری…

ادامه مطلب

نظریه‌های علمی چیستند؟

زمان تقریبی مطالعه: ۱۰ دقیقه نظریه‌های علمی از مباحث محوری فلسفه علم به‌شمار می‌آیند. بطوریکه فردریک سوپ[۱] نویسنده کتاب ساختار نظریه‌های علمی[۲] (۱۹۷۴) این نظر را چندان اغراق‌آمیز نمی‌داند که «فلسفه علم را چیزی بیش از تحلیل نظریه‌های علمی و بررسی نقش آنها در پیشرفت علم» بدانیم.[۳] نظریه‌های علمی در مرکز بسیاری از مباحث فلسفه…

ادامه مطلب

رویکرد خطاشناختی در آموزش علوم

زمان تقریبی مطالعه: ۶ دقیقه   اشتباهات و خطاهای دانش‌آموزان در مورد مفاهیم و مسائل علمی چه جایگاهی در تعلیم و تربیت دارد؟ در فرهنگ عامیانه اینکه کودک هر چیزی را با آزمون‌وخطا یاد می‌گیرد، امری پذیرفته شده است اما در کلاس درس، خطا و اشتباه دانش‌آموز در مورد مفاهیم درسی معمولا با هزینه‌های روانی…

ادامه مطلب