زمان تقریبی مطالعه: ۱۰ دقیقه نظریه‌های علمی از مباحث محوری فلسفه علم به‌شمار می‌آیند. بطوریکه فردریک سوپ[۱] نویسنده کتاب ساختار نظریه‌های علمی[۲] (۱۹۷۴) این نظر را چندان اغراق‌آمیز نمی‌داند که «فلسفه علم را چیزی بیش از تحلیل نظریه‌های علمی و بررسی نقش آنها در پیشرفت علم» بدانیم.[۳] نظریه‌های علمی در مرکز بسیاری از مباحث فلسفه…
زمان تقریبی مطالعه: ۶ دقیقه اشتباهات و خطاهای دانش‌آموزان در مورد مفاهیم و مسائل علمی چه جایگاهی در تعلیم و تربیت دارد؟ در فرهنگ عامیانه اینکه کودک هر چیزی را با آزمون‌وخطا یاد می‌گیرد، امری پذیرفته شده است اما در کلاس درس، خطا و اشتباه دانش‌آموز در مورد مفاهیم درسی معمولا با هزینه‌های روانی…
زمان تقریبی مطالعه: ۱۴ دقیقه «تاریخ معرفت‌شناختی علم» را می‌توان رویکردی خاص در «تاریخ علم» به شمار آورد. برای روشن شدن مفهوم و اهمیت این نوع تاریخ در آموزش علوم لازم است که نگاهی به تاریخچه استفاده از تاریخ علم در آموزش علم داشته باشیم. تاریخ علم، مشخصاً با انتشار کتاب ساختار انقلاب‌های علمی[۱]…
زمان تقریبی مطالعه: ۵ دقیقه عموماً تصور بر این است که شکاف بزرگی میان هنر و علم و بین هنرمند و دانشمند وجود دارد. اما حقیقت این است که «علم و هنری که به درجات عالی تکامل رسیده باشند، از نظر روان‌شناسی و دیگر جنبه‌ها بسیار به هم نزدیک‌اند» (فرای، ۱۳۶۳، ص ۱۰). بررسی‌های تجربی…
زمان تقریبی مطالعه: ۱۰ دقیقه علم چه نسبتی با اسطوره دارد؟ آیا علم از دل اسطوره‌های کهن برآمده است؟ آیا علم جهان را اسطوره‌زدایی کرده است یا خود اسطوره‌ای مدرن است؟ میتوس و لوگوس اسطوره در زبان‌های اروپایی معادل میت[۱] می‌باشد که از واژه‌ی یونانی میتوس[۲] اخذ شده است. میتوس، نخست در زبان هومر و…
زمان تقریبی مطالعه: ۴ دقیقه نقش تخیل و دانش در تولید ثروت هر روز محوری تر می شود اما در گذشته قدرت فیزیکی از اهمیت اساسی برخوردار بوده است. هرکول قهرمان اسطوره‌ای یونان بود. او سمبل قدرت فیزیکی و همچنین شجاعت محسوب می‌شد. در اسطوره‌ها آمده که هنگامی که در گهواره بود دو مار را…
زمان تقریبی مطالعه: ۴ دقیقه نقش تخیل در علم چیست؟ آیا میان تخیل شاعر و دانشمند تفاوتی اساسی وجود دارد؟ میجلی در پاسخ به این سؤالها نمونه جالبی را طرح میکند؛ اینکه شعر یک فیلسوف یونانی به نام لوکرتیوس که در آن به شرح نظریه اتمیستی خود از ماهیت جهان پرداخته است، چگونه بر بنیان‌های…
زمان تقریبی مطالعه: ۴ دقیقه با توجه به اهمیت و سیطره‌ای که علم در زندگی شخصی و اجتماعی امروز بشر یافته است و اهمیت آن در پیشرفت فناورانه و رشد و توسعه اقتصادی، آموزش علوم طبیعی بخشی محوری از تعلیم‌وتربیت رسمی هر کشوری محسوب می‌شود. در میان عوامل مختلف مؤثر در آموزش علوم، «علاقه» دانش‌آموزان،…
زمان تقریبی مطالعه: ۷ دقیقه دانشمند اصیل کیست؟ آیا یک زن هم می‌تواند دانشمندی اصیل باشد؟ نگاهی به تاریخ علم نشان می‌دهد که مردان، احتمالا به دلیل امتیازات اجتماعی‌شان، به نسبت توفیق بیشتری در فتح قله‌های علم و دانش داشته‌اند اما گاه نیز زنانی، علیرغم تمام تبعیض‌ها و محدودیت‌ها، توانسته‌اند بر اوج دانش بشری برآیند…
